วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2537
การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นนครศรีธรรมราช พ.ศ.2521 - 2531
โดย โชติมา จันทน์สุคนธ์
ดาวน์โหลดได้ที่ https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:111118

บทคัดย่อ

         การศึกษาเรื่อง “การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นนครศรีธรรมราช พ.ศ. 2521-2531” นี้ มีความมุ่งหมายเพื่อจะศึกษาว่า มีเหตุปัจจัยใดบ้างที่มีส่วนกระตุ้นหรือส่งเสริมให้ให้เกิดการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นนครศรีธรรมราช ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช ในระยะเวลาดังกล่าวอย่างเข้มข้น และเพื่อต้องการแสดงให้เห็นประวัติและพัฒนาการของการศึกษาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชทั้งที่ยังคงอยู่และที่อาจเปลี่ยนแปลงไป ตลอดจนการศึกษาผลกระทบจากความเคลื่อนไหวของประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของนครศรีธรรมราชในด้านต่าง ๆ ทั้งที่เกิดแก่ท้องถิ่น และที่เกิดแก่ภายนอก ซึ่งใช้วิธีการศึกษาด้วยการวิเคราะห์วิจัยทางบระวัติศาสตร์ โดยมุ่งไปที่เอกสารชั้นรองเป็นส่วนใหญ่ในหลายประเภท ได้แก่ หนังสือ ตำรา บทความ วิทยานิพนธ์หนังสือพิมพ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหนังสือรายงานการสัมมนาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราช ที่จัดพิมพ์ขึ้นโดยวิทยาลัยครูนครศรีธรรมราช
         ผลจากการศึกษาพบว่า การศึกษาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชที่มีขึ้นอย่างต่อเนื่อง ที่นครศรีธรรมราชนั้น เป็นผลมาจากการรวมตัวกันอย่างเหนียวแน่นของคณาจารย์วิทยาลัยครูนครศรีธรรมราชในการจัดให้มีกิจกรรมสัมมนาวิชาการทางบระวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นความโดดเด่นของท้องถิ่นแห่งนี้ กิจกรรมดังกล่าวเกิดขึ้นจากความสำนึกในเรื่องท้องถิ่นนิยมที่ต้องการศึกษา สืบค้น และเรียนรู้ความเป็นมาในประวัติศาสตร์ของท้องถิ่นตนและเพื่อผลต่อความก้าวหน้าทางวิชาการเป็นสำคัญ ในระยะหลังของการสัมมนาพบว่ามีสภาวะที่ชบเซาลง ซึ่งก็เนื่องมาจากจิตสำนึกและเป้าหมายของการศึกษาประวัติศาสตร์แต่เดิมดังกล่าวนั้นอ่อนลงเพราะได้ถูกแปรเปลี่ยนไปสู่การมีเป้าหมายเพื่อสนองผลบระโยชน์ด้านอื่น ๆ อาทิ เพื่อการพัฒนา หรือเพื่อการท่องเที่ยว ซึ่งเป็นบริบทจากภายนอกที่เข้ามามีอิทธิพล
         การศึกษาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราช จากการสัมมนาดังกล่าว สามารถเห็นพัฒนาการของการศึกษา คือ มีการศึกษาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชในระยะแรก ๆ ไม่ได้มีการศึกษาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชอย่างเป็นเอกเทศปรากฎให้เห็นอย่างเด่นชัด แต่จะศึกษาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชที่มักไปสัมพันธ์อยู่กับการศึกษาประวัติศาสตร์ในส่วนอื่น ๆ อาทิสัมพันธ์อยู่กับประวัติศาสตร์ราชธานีไทยแต่ละสมัย และสัมพันธ์อยู่กับการศึกษาประวัติศาสตร์ศรีวิชัย โดยเฉพาะประเด็นของการสืบทอดอำนาจ อารยธรรมความเจริญของนครศรีธรรมราชจากอาณาจักรศรีวิชัย ซึ่งมีผลกระทบต่อประวัติศาสตร์สุโขทัยด้วยในแง่ที่ทำให้เกิดข้อสงสัยในประเด็นเกี่ยวกับอำนาจฐานะของการเป็นราชธานีแห่งแรกในประวัติศาสตร์ไทย ต่อมาการศึกษาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชเริ่มเข้าสู่แนวการศึกษาบระวัติศาสตร์ท้องถิ่นโดยตรงมากขึ้น คือพยายามที่จะศึกษาเรื่องราวภายในท้องถิ่นเองให้รอบด้านยิ่งขึ้น ด้วยการพยายามใช้วิธีการศึกษาแบบ “สหวิทยาการ” จากหลักฐานของท้องถิ่นที่หลากหลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลักฐานทางโบราณคดี และเอกสารโบราณต่าง ๆ ในท้องถิ่น
         การศึกษาประวัติศาสตร์นครศรีธรรมราชที่จังหวัดนครศรีธรรมราชในระหว่าง พ.ศ. 2521-2531 นี้ส่งผลกระทบที่เป็นคุณูปการแก่ท้องถิ่นนครศรีธรรมราชอย่างมาก นั้นคือสามารถสร้างชุดความรู้ทางประวัติศาสตร์ให้แก่เมืองนครศรีธรรมราชได้สำเร็จ คือ บรรดาหนังสือรายงานการสัมมนา ซึ่งเท่ากับเป็นชุดของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของนครศรีธรรมราชอย่างสำคัญด้วย อีกทั้งสามารถผลักดันสถานะความสำคัญของจังหวัดนครศรีธรรมราชให้ขึ้นสู่ความเป็นศูนย์กลางความเจริญในด้านต่าง ๆ ของภาคใต้ตอนกลางในนโยบายของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 6 (พ.ศ. 2530-2534) ได้สำเร็จอีกด้วย