ประชาสัมพันธ์

บันทึกความทรงจำ ณ โอคายาม่า โครงการ JENESYS 2018

โดย ชนิกานต์ หาญสุวาณิชย์ นักศึกษาชั้นปีที่ 3 สาขาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

การเดินทางของโมโมทาโร่และเหล่าผองเพื่อนสัตว์เพื่อไปปราบปีศาจร้ายที่คอยรังควานผู้คนได้กลายเป็นหนึ่งในตำนานที่โด่งดังเรื่องหนึ่งของญี่ปุ่น โดยน้อยคนนักที่จะทราบว่าต้นกำเนิดของโมโมทาโร่หรือเด็กชายที่เกิดจากลูกท้อนั้นมาจากจังหวัดโอคายาม่า ซึ่งเป็นจังหวัดหนึ่งในภูมิภาคคันไซและได้รับสมญานามว่า “ดินแดนแห่งแสงตะวัน” โดยภายในจังหวัดโอคายาม่ามีสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติและประวัติศาสตร์หลายแห่ง

ดิฉันได้รับโอกาสจากกองส่งเสริมการพัฒนาและสวัสดิการเด็ก เยาวชน และครอบครัว กรมกิจการเด็กและเยาวชน กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ และสาขาวิชาประวัติศาสตร์ โดยผ่านการคัดเลือกให้เข้าร่วมโครงการ JENESYS 2018 ซึ่งเป็นโครงการแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศญี่ปุ่นและประเทศในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก ในหัวข้อ “26th Batch ASEAN + Timor-Leste Youth Leader Exchange” กลุ่มการปกป้องมรดกทางวัฒนธรรม ให้ได้มาศึกษาประวัติศาสตร์และสัมผัสกลิ่นอายของวัฒนธรรมญี่ปุ่น ณ สถานที่แห่งนี้

ดิฉันได้ใช้เวลาอยู่ในประเทศญี่ปุ่นตั้งแต่วันที่ 19-26 มีนาคม พ.ศ. 2562 เป็นระยะเวลาทั้งสิ้น 8 วัน โดยในช่วงสองวันแรกดิฉันและบรรดาเพื่อนๆ จากกลุ่มประเทศอาเซียนได้เข้าร่วมพิธีเปิดโครงการรับฟังการบรรยายของผู้ทรงคุณวุฒิและเข้ารับการอบรมมารยาทพื้นฐานในการใช้ชีวิตอยู่ในประเทศญี่ปุ่น ณ จังหวัดโตเกียว รวมถึงมีการแนะนำตัวเพื่อทำความรู้จักเพื่อนๆในกลุ่มจากประเทศต่างๆ ซึ่งจะต้องอยู่ด้วยกันกว่าหนึ่งอาทิตย์ และเมื่อสิ้นสุดการบรรยายแล้ว ผู้เข้าร่วมโครงการในกลุ่มการปกป้องมรดกทางวัฒนธรรม ทุกคนต้องเดินทางไปยังจังหวัดโอคายาม่าโดยรถไฟความเร็วสูงชินคันเซ็น โดยใช้เวลาเพียง 5 ชั่วโมงจากโตเกียว พวกเราได้ไปเยี่ยมชมเขตเมืองเก่าและสถานที่ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ต่างๆ ในจังหวัดโอคายาม่า เช่น เมืองทามาชิม่า (Tamashima area) ซึ่งเป็นเขตท่าเรือที่ครั้งหนึ่งเคยรุ่งเรืองในอดีต สวนอนุรักษ์นกกระเรียน (Kibitsuru no sato: Home of crane) ซึ่งเป็นสัตว์หายากที่อยู่คู่กับประเทศญี่ปุ่นมาเป็นเวลานานและมักปรากฏอยู่ในตำนานหรือนิยาย เขตอนุรักษ์คุราชิกิ บิคัง (Kurashiki Bikan historical quater) สวนโอคายาม่า โคราคุเอ็น (Okayama Korakuen Garden) ซึ่งเป็นสถานที่ที่มีทิวทัศน์สวยงามและเป็นที่ตั้งของปราสาทโอคายาม่า โดยในสถานที่นี้ดิฉันได้เข้าร่วมเล่นเกมโทเซ็นเกียว (Tosenkyo: Japanese fan tossing game) เป็นหนึ่งในเกมโบราณที่มีมาตั้งแต่ในสมัยเอโดะ รวมถึงยังได้เดินทางไปยัง หลุมศพโบราณสึคุริยามะ (Tsukuriyama Ancient Tomb) และ ศาลเจ้าคิบิทสึ จินจา (Kibitsu Jinja Shrine)

นอกจากจะได้เยี่ยมชมสถานที่ท่องเที่ยวอันเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของญี่ปุ่นแล้ว ดิฉันยังได้มีโอกาสเรียนรู้ชีวิตความเป็นอยู่และแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกับชาวญี่ปุ่นทั้งจากการร่วมพูดคุยและทำกิจกรรมร่วมกันระหว่างผู้เข้าร่วมโครงการและนักศึกษาชาวญี่ปุ่นมหาวิทยาลัยคิบิ รวมไปถึงการได้ลองใช้ชีวิตกับครอบครัวอุปถัมภ์ชาวญี่ปุ่นเป็นเวลา 1 คืน ซึ่งดูแลดิฉันเป็นอย่างดีทำให้รู้สึกอบอุ่นเสมือนอยู่ “บ้าน”จริง ๆ

การที่ได้เข้าร่วมโครงการJENESYS นอกจากจะทำให้ได้สัมผัสกับวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ที่ผสมผสานอยู่ในสถานที่ท่องเที่ยวแล้ว ดิฉันยังได้รับมิตรภาพดี ๆ ทั้งจากเพื่อนชาวไทย เพื่อนชาวญี่ปุ่น และเพื่อน ๆ จากประเทศในกลุ่มอาเซียน รวมถึงยังได้เรียนรู้การอยู่และทำงานร่วมกับผู้อื่น โดยดิฉันต้องขอขอบคุณโครงการJENESYS กรมกิจการเด็กและเยาวชน และคณะอาจารย์ในคณะศิลปศาสตร์ สาขาประวัติศาสตร์ทุกท่านที่ทำให้ดิฉันได้รับประสบการณ์อันล้ำค่านี้

เพื่อนผู้เข้าร่วมโครงการชาวฟิลิปปินส์ ชาวไทยและชาวสิงคโปร์

เขตอนุรักษ์คุราชิกิ บิคัง

สัมมนาบัณฑิตศึกษา

History and Language: Language as a Historical Source โดย Dr. Patrick McCormick, Visiting Scholar สาขาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในวันที่ 21 พฤษภาคม 2562 เวลา 13:00 -15:00 น.ห้อง 301 คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์

สัมมนาบัณฑิตศึกษา

รัฐบาลนายกพระราชทาน สัญญา ธรรมศักดิ์กับขบวนการนักศึกษา: จากความร่วมมือสู่ความเพิกเฉย พ.ศ. 2516-2518 โดย อ.ธนพงษ์ จิตต์สง่า จันทร์ที่ 29 เม.ย. ห้อง 307 คณะศิลปศาสตร์ ท่าพระจันทร์

สัมมนาบัณฑิตศึกษา

คนเดินทาง คนสร้างฝัน คนเสี่ยงพนัน คนก่อการวุ่นวาย: โลกสามานย์กับชีวิตผิดสามัญในกัมพูชาคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดย อ.ดร.ธิบดี บัวคำศรี จันทร์ที่ 1 เม.ย.2562 เวลา 13.00-16.00 น.

โลกการเมืองในพระราชพิธีสิบสองเดือน

"ห้องเรียนประวัติศาสตร์ศิลป์" มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยากร: วิภัส เลิศรัตนรังษี นักศึกษา ปริญญาเอก สาขาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

สัมมนาบัณฑิตศึกษา

พรมแดนและผู้อพยพชาวพม่าในภาคเหนือของประเทศไทยในช่วงคริสตศักราช 1890-1990

อ.ดร. ธัญญรัตน์ อภิวงค์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

สรุปโดย วิราวรรณ นฤปิติ

ผู้อพยพชาวพม่าในเชียงใหม่ สมัยคริสต์ศตวรรษที่ 1890-1990 สะท้อนความเป็นพม่าอพยพในประวัติศาสตร์ไทยอย่างน่าสนใจ งานวิจัยระดับปริญญาเอกของวิทยากรได้เพิ่มเติมมิติทางองค์ความรู้ ที่จากเดิมนักวิชาการสาขารัฐศาสตร์คนสำคัญอย่าง Jame C. Scott (เป็นต้น) ที่เสนอว่าชาวพม่าหรือกลุ่มชาติพันธุ์อื่นเคลื่อนย้ายถิ่นฐานให้ออกไปจากอำนาจการปกครองศูนย์กลางที่มักจะได้รับการสถาปนาขึ้นในพื้นที่แถบที่ราบลุมแม่น้ำ การค้นคว้าด้วยวิธีการศึกษาทางประวัติศาสตร์ของ อ.ดร.ธัญญรัตน์ เสนอต่อมาว่าชาวพม่าอพยพบางกลุ่มได้ทำการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงอัตลักษณ์ของพวกเขาผ่านเครือขายธุรกิจการค้าไม้ในภาคเหนือของไทย โดยระยะเวลาในการวิจัยนี้ (100 ปี) เป็นระยะเวลาที่ยาวนานจนสามารถครอบคลุมความเปลี่ยนแปลงทางด้านกายภาพของชายแดนได้เป็นอย่างดี

ช่วงเวลาก่อนที่จะมีการกำหนดพรมแดนอย่างเป็นทางการด้วยกฎหมาย ในช่วงก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 19 แรงงานคนเป็นส่วนสำคัญของการทำสงครามแย่งชิง ชาวพม่าและกลุ่มชาติพันธ์ุอื่นๆ ถูกแย่งชิงในฐานะเชลยสงคราม ดังที่ปรากฏในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของชาวต่างชาติ ต่อมาเมื่อมีการขยายอำนาจจักรวรรดินิยมเข้ามายังดินแดนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การค้าเป็นปัจจัยสำคัญอย่างยิ่งที่ทำให้ชาวพม่าอพยพกลายเป็นพ่อค้าคนกลางในสนามการค้า เนื่องจากกฎหมายควบคุมการค้าของสยามไม่สามารถมีผลบังคับใช้ต่อพวกเขา ซึ่งเป็นคนในบังคับของอังกฤษ, ฝรั่งเศส ฯลฯ พวกเขาเป็นส่วนสำคัญให้กับบริษัทการค้าข้ามภูมิภาคอย่าง บอมเบย์ เบอร์มา, บริติช เบอร์เนียว, หลุยส์ เลียวโนเวล์ส เป็นต้น ดำเนินไปได้ โดยเข้ามาสร้างสายสัมพันธ์กับตระกูลเจ้าท้องถิ่นในเชียงใหม่เพื่อจุดประสงค์เป็นตัวกลางทางการค้าไม้และฝิ่น ระหว่างอาณานิคมตะวันตก เจ้าท้องถิ่น และสยาม

ชาวพม่าอพยพและกลุ่มชาติพันธ์ุอื่นๆ ได้แก่ กะเหรี่ยง ไทยใหญ่ มอญ เป็นต้น หาเลี้ยงชีพในระบอบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมเสรีภายใต้รัฐบาลอาณานิคม ในขณะที่แรงงานชาวไทยยังคงต้องอยู่ภายใต้รัฐสยาม ชาวพม่าและอื่นๆ จึงเป็นประโยชน์ในการสร้างเครือข่ายการค้าจากเงื่อนไข อาทิ พวกเขาสามารถเลือกถือสัญชาติได้โดยขึ้นอยู่กับผลประโยชน์ทางการค้า พูดได้หลายภาษาเพื่อใช้ทำงานกับเจ้าไทย คนท้องถิ่นภาคเหนือ และรัฐบาลอาณานิคม เป็นคนกลางทางการค้าที่มีเครื่องมือทำธุรกิจอยู่ในมืออยู่แล้ว อาทิ แรงงานคน แรงงานช้าง มีความเชี่ยวชาญในการทำป่าไม้ มีความเชี่ยวชาญด้านทำเลในการทำธุรกิจ พวกเขาเหล่านี้ต้องการเพียงเงินทุน ซึ่งเจ้านายในราชสำนักสยามเป็นผู้ลงทุนและให้สัมปทาน จนกระทั่งชาวพม่าบางคนได้รับบรรดาศักดิ์จากราชสำนักสยาม นอกจากนี้ชาวพม่ายังมีส่วนในการค้าฝิ่นเถื่อนในสมัยรัชกาลที่ 5 ด้วย จากการที่พวกเขาใช้ความสามารถและเครือข่ายการค้าและเครือญาติที่ซับซ้อนในการหลบเลี่ยงกฎหมายของรัฐบาลอาณานิคม

บรรยายสาธารณะ