สารนิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2540
บทบาททางการเมืองของเจ้าสุภานุวงศ์ (ค.ศ. 1945-1975)
โดย สัญญา ชีวะประเสริฐ
ดาวน์โหลดได้ที่ https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:118425

บทคัดย่อ

        เจ้าสุพานุวงเป็นผู้นำที่ได้รับการกล่าวถึงในด้านที่ต่างกัน ทั้งในฐานะผู้นำขบวนการชาตินิยม และผู้นำขบวนการคอมมิวนิสต์ ถึงแม้จะมีบทบาทที่เห็นได้ชัดเจนในการเป็นผู้นำของ ฝ่ายปะเทดลาวในการดำเนินการทางการเมืองติดต่อกับกลุ่มการเมืองในเวียงจันทน์ แต่บทบาทในพรรคคอมมิวนิสต์ของเจ้าสุพานุวงยังเป็นเรื่องที่ไม่ชัดเจน นอกจากนี้ท่านยังเป็นผู้นำที่มีฐานะทั้งตามแบบจารีต และเป็นผู้นำแนวความคิดทางการเมืองแบบใหม่ ฐานะด้านต่างๆของท่านล้วนแต่มีผลกระทบต่อบทบาทความเป็นผู้นำของท่านในการเมืองลาว
        เจ้าสุพานุวงเกิดในตระกูลของเจ้ามหาอุปราช ซึ่งเป็นตำแหน่งที่มีความสำคัญเป็น อันดับสองของราชวงศ์หลวงพะบางรองจากเจ้ามหาชีวิต ถึงแม้จะมีตระกูลสูงแต่ท่านก็เป็นลูกที่เกิดจากมารดาที่เป็นสามัญชน และถึงแม้จะเป็นผู้ที่มีความสามารถในการเรียนสูง แต่ก็ไม่ได้รับความสนับสนุนในด้านตำแหน่งหน้าที่การงานจากรัฐบาลอาณานิคม
        เจ้าสุพานุวงเริ่มมีบทบาททางการเมืองในช่วงของขบวนการเอกราชหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ท่านได้รับความสำเร็จในการเข้ามาควบคุมกิจกรรมทางทหารของรัฐบาลลาวอิสระ ซึ่ง ก่อตั้งโดยเจ้าเพดซะราดพี่ชายของท่าน ท่านได้แสดงความกระตือรือร้น และความกล้าหาญในการทำงานจนได้รับความนับถือโดยทั่วไป ท่านกลายเป็นศูนย์กลางของกลุ่มกำลังต่อด้านซึ่งรวม กันอยู่อย่างหลวมๆและปฏิบัติงานอยู่ในพื้นที่ต่างๆในสาวโดยรับความช่วยเหลือจากเวียดนามเหนือ
        เจ้าสุพานุวงมีนโยบายในการต่อสู้เพื่อเอกราชด้วยการทหาร และร่วมมือกับเวียดนามเหนือ โดยไม่ยอมรับการประนีประนอมของฝรั่งเศส ซึ่งเป็นนโยบายที่แตกต่างจากผู้นำอื่นๆของ รัฐบาลลาวอิสระซึ่งนำไปสู่ความแตกแยกของรัฐบาลในที่สุด
        หลังจากการแตกแยกของรัฐบาลลาวอิสระเจ้าสุพานุวงและผู้นำกลุ่มต่อด้านต่างๆ ได้ร่วมกันจัดตั้งแนวลาวอิสระซึ่งทำให้กลุ่มต่อด้านทั้งหลายในลาวรวมเข้ากับเป็นเอกภาพมากขึ้นโดยเจ้าสุพานุวงได้รับตำแหน่งเป็นประธานแนวลาวอิสระ(ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นแนวลาวรักชาติ)และนายกรัฐมนตรีรัฐบาลต่อด้าน
        พรรคคอมมิวนิสต์ได้ขยายตัวขึ้นมาในแนวร่วมโดยเจ้าสุพานุวงได้เข้าเป็นสมาชิกของพรรคตั้งแต่ยังเป็นพรรคคอมมิวนิสต์อินโดจีน และเป็นกรมการเมืองของพรรคตั้งแต่ปีค.ศ.1955 ที่พรรคประชาชนเริ่มก่อตั้ง โดยพรรคตัดสินใจไม่เปิดเผยตนเองต่อภายนอก พรรคได้ขยายตัวอย่างลับๆอยู่ในแนวร่วมของฝ่ายปฏิวัติ ที่เรียกว่ายบวนการปะเทคลาว และเป็นผู้กำหนคนโยบายของแนวร่วมซึ่งมีนโยบายหลักในการต่อสู้เพื่อเอกราช ต่อด้านการแทรกแซงของต่างชาติ ทั้งฝรั่งเศสและสหรัฐอเมริกา โดยยอมรับความหลากหลายทางความคิดทางการเมือง เชื้อชาศาสนาของผู้เป็นสมาชิกแนวร่วม และสนับสนุนความปรองดองในชาติ
        ในฐานะผู้นำฝ่ายปฏิวัติ เจ้าสุพานวงมีบทบาทสำคัญ ในการเป็นผู้แทนของขบวนการปะเทคลาวเจรจากับฝ่ายราชอาณาจักร และร่วมในการจัดตั้งรัฐบาลผสมทั้งสามครั้ง ซึ่งล้วนแต่เป็นรัฐบาลผสมที่เจ้าสุวันนะพูมาพี่ชายของท่านเป็นนายกรัฐมนตรีทั้งสิ้น ทั้งความสัมพันธ์ระหว่างพี่น้องและการประกาศนโยบายประนีประนอมของฝ่ายปะเทดลาวคงจะเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดการจัดตั้งรัฐบาลผสมขึ้น
        ฝ่ายปะเทดลาวได้รับชัยชนะในการยึดอำนายจากฝ่ายราชอาณาจักร และสถาปนาสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวใน ค.ศ.1975 หลังจากการร่วมในรัฐบาลผสมครั้งที่ 3 ซึ่งเป็นผลกระทบจากการถอนตัวของสหรัฐอเมริกาในอินโดจีนเป็นปัจจัยสำคัญ แต่การที่ฝ่ายปะเทดลาวสามารถยึดอำนาจโดยไม่มีการนองเลือด ปัจจัยสำคัญเป็นผลมาจากการที่ฝ่ายปะเทดลาวสามารถเข้าร่วมในรัฐบาลผสม และความนิยมของประชาชนที่มีต่อเจ้าสุพานุวง ซึ่ง มีบทบาทที่แสดงออกเป็นผู้นำชาตินิยม และเป็นผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ที่ไม่เปิดเผยตัวเอง