วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2544
สตาร์วอรส์
โดย นิชาภา ทิชากรกุล
ดาวน์โหลดได้ที่ https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:116938

บทคัดย่อ

        ภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์นั้นมีชื่อเรียกเต็ม ๆ อย่างเป็นทางการว่า ‘Science Fiction’ แต่มักถูกนักวิจารณ์ภาพยนตร์เรียกอย่างข่อ ๆ ว่า ‘ภาพยนตร์ไซไฟ’ (Sci-fi) เพื่อเป็นการล้อเลียน เนื่องจากเนื้อหาส่วนใหญ่ของภาพยนตร์แนวนี้มักจะถูกคนมองว่าเป็นเรื่องเหลวไหล เพ้อเจ้อ ให้แต่ความบันเทิงเพียงอย่างเดียว แต่ในความเป็นจริงแล้วกลับสะท้อนและถ่ายทอดโลกทัศน์ของแต่ละยุคไว้อย่างแนบเนียนเสมอ โดยต้องอาศัยการวิเคราะห์ตีความมากกว่าภาพยนตร์แนวอื่น ๆ ที่มัก ถ่ายทอดออกมาโดยตรง
        ภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์ถือกำเนิดขึ้นมาในราวต้นศตวรรษที่ 20 หรือ เมื่อร้อยกว่าปีมาแล้ว ในระยะแรก ๆ มันไม่ค่อยได้รับความสนใจมากนักจากสังคมอเมริกัน และถูกมองว่าเป็นภาพยนตร์ที่เหลวไหล จนกระทั่งหลังสงครามโลกครั้งที่สองที่สังคมอเมริกันเกิดตื่นตัวในเรื่องของ วิทยาศาสตร์อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากอาวุธนิวเคลียร์ จึงทำให้ภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์ได้รับความสนใจมากขึ้น และถูกผลิตออกมาอย่างต่อเนื่อง แต่ก็ยังไม่มีเรื่องใดที่เป็นที่ฮือฮามากนัก
        จนกระทั่งถึงทศวรรษ 1970 ได้มีภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์เกิดขึ้นเรื่องหนึ่ง นั่นคือ สตาร์วอรส์ ของ จอร์จ ลูคัส มันเป็นภาพยนตร์ที่ได้รับความนิยมชมชอบจากคนอเมริกันชนิดที่เรียก ว่าถล่มทลาย โดยประสบความสำเร็จทั้งในด้านรายได้และรางวัล ความสำเร็จ สตาร์วอรส์ เป็นผลมาจากโครงเรื่องที่เข้าใจได้ง่าย นั่นคือ เรื่องราวการต่อสู้ระหว่างธรรม กับ อธรรม ประกอบกับและเทคนิคพิเศษที่มโหฬาร ตระการตาและเรียกว่าล้ำยุคที่สุดในขณะนั้นได้สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับ ผู้ชมได้เป็นอย่างดี จนในที่สุดหลายสถาบันภาพยนตร์ได้ยกย่องให้ สตาร์วอรส์ เป็นภาพยนตร์ที่ยิ่งใหญ่และทรงคุณค่าตลอดกาล
        ความสำเร็จของ สตาร์วอรส์ มีความน่าสนใจเนื่องจากเป็นภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์เรื่องแรกที่ประสบความสำเร็จอย่างแท้จริง ทั้งที่ไม่ได้มีความเป็นวิทยาศาสตร์สักเท่าใด ทั้งยังเป็นภาพยนตร์ที่ต่อด้านวิทยาศาสตร์อีกด้วย แต่ทำไมมันจึงประสบความสำเร็จมากมายอย่างที่ไม่เคชมีภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์เรื่องใดทำได้มาก่อน สตาร์วอรส์ นำเสนอสิ่งใดต่อสังคมอเมริกัน และทำไมคนอเมริกันถึงได้ชื่นชอบมันถึงขนาดกลายเป็นความคลั่งไคล้
        เพื่อที่เข้าใจถึงปรากฏการณ์ดังกล่าวได้ดียิ่งขึ้น การศึกษาครั้งนี้ขึงขยายขอบเขตไปถึงประวัติของ จอร์จ ลูคัส ซึ่งเป็นผู้พันธ์ ผู้ผลิตและผู้สร้าง สตาร์วอรส์ รวมทั้งไปถึงการศึกษาบริบททางสังคม
        การศึกษาโดยการศึกษาครั้งนี้จึงมีจุดประสงค์สำคัญอยู่ 3 ประการ ประการแรก เพื่อศึกษาถึงแนวคิดทางสังคมและการเมืองอเมริกันในช่วงทศวรรษ 1960-1980 ผ่านโลกทัศน์ของจอร์จ ลูคัส ประการที่สอง เพื่อศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่าง สตาร์วอรส์ จอร์จ ลูคัส กับแนวคิดและสภาพทางสังคมและการเมืองอเมริกัน เนื่องจากเป็นภาพยนตร์ที่ได้รับการยอมรับจากสังคมอย่างสูง ประการสุดท้าย เพื่อศึกษาถึงความคิดเบื้องหลังของ สตาร์วอรส์ ในฐานะที่ภาพยนตร์วิทยาศาสตร์เป็นส่วนหนึ่งของสังคมอเมริกัน
        การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาผ่านหลักฐานชั้นต้น คือ ภาพยนตร์ สตาร์วอรส์ ทั้ง 4 ตอนประกอบเอกสารชั้นรองอื่น ๆ เช่น คำแปลบทสัมภาษณ์ลูคัส คำให้สัมภาษณ์ผู้ที่เคยร่วมงานกับลูคัสบทวิจารณ์ นวนิยาย หนังสือ บทความต่าง ๆ เท่าที่หาได้
        จากการศึกษาพบว่า สตาร์วอรส์ ได้นำตอบสนองความต้องการในเชิงจินตนาการของสังคมอเมริกันในขณะนั้นผ่านแก่นของเรื่อง คือ ธรรมชนะอธรรม เนื่องจากที่ผ่านมาสังคมอเมริกันต้องเผชิญหน้ากับเรื่องราวร้าย ๆ ทั้งสงครามเวียดนาม ทั้งคดีวอเตอร์เกต จนคนอเมริกันเริ่มรู้สึกว่าประเทศที่ยิ่งใหญ่ของตนเองกำลังถดถอยอำนาจลงทุกที
        การที่คนอเมริกันพากันไปดู สตาร์วอรส์ สะท้อนถึงทัศนะคติ ‘ฉันทมติเสรีนิยม’ (The Ideology of Liberal Conseasus) ของคนอเมริกันที่เชื่อว่าสหรัฐอเมริกาเป็นประเทศที่ยิ่งใหญ่ที่สุด ดีที่สุด และจะต้องกลับมายิ่งใหญ่อีกครั้ง โดยฝ่ายธรรมหรือพระเอกในภาพยนตร์มีนัยยะหมายถึงสหรัฐอเมริกาซึ่งยึดหลักเสรีประชาธิปไตยและจะเป็นผู้ชนะตลอดกาล กับฝ่ายอธรรมหรือผู้ร้ายในภาพยนตร์มีนัยยะหมายถึงพวกเผด็จการทั้งนาซี ฟาสซิสต์ คอมมิวนิสต์ ซึ่งจะต้องเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ในที่สุด ทัศนคตินี้เข้าครอบงำสังคมอเมริกันตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่สองเรื่อยมา
        ลูคัสเกิดและเติบโตผ่านช่วงเวลาดังกล่าว เขาได้ซึมซับเอาทัศนคติเช่นนี้ไว้และสะท้อนมันออกมาใน สตาร์วอรส์ ลูคัสยังได้สะท้อนตัวตนของตนเองผ่านทางตัวเอกในภาพยนตร์เรื่องนี้รวมทั้งสะท้อนถึงการแสวงหาทางจิตวิญญาณของหนุ่มสาวในยุคทศวรรษ 1960 ซึ่งเขาก็เป็นหนึ่งในนั้น โดยเนื้อหาของ สตาร์วอรส์ สื่อถึงความเชื่อของลัทธิ ‘กนอสติก’ ซึ่งเป็นพวกคริสต์นอกรีต
        ไม่ว่า สตาร์วอรส์ จะเป็นภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์ที่ต่อด้านวิทยาศาสตร์ หรือว่าไม่ใช่ภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์ก็ตาม แต่ความสำเร็จของ สตาร์วอรส์ ถือเป็นก้าวสำคัญของภาพยนตร์แนววิทยาศาสตร์ ทำให้ภาพยนตร์แนวนี้ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายและถูกผลิตออกมาอย่างต่อเนื่องและยังเป็นก้าวสำคัญที่นำไปสู่การพัฒนาเทคนิคพิเศษต่าง ๆ ในการถ่ายทำภาพยนตร์จนกลายเป็นสิ่งจำเป็นของภาพยนตร์ในยุคปัจจุบัน