วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2545
พัฒนาการของวัฒนธรรมฟุตบอลต่างประเทศในสังคมไทย พ.ศ. 2509-2544
โดย เนตรนภา ประกอบกิจ
ดาวน์โหลดได้ที่ https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:116430

บทคัดย่อ

        วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาพัฒนาการของวัฒนธรรมฟุตบอลต่างประเทศในสังคมไทย เริ่มตั้งแต่การปลูกฝังวัฒนธรรมฟุตบอลในระบบโรงเรียนและการจัดการแข่งขันพุตบอลต่างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นต้นมา หนังสือพิมพ์ วารสาร และเอกสารราชการไทย ได้พิมพ์เผยแพร่ข่าวสารเรื่องฟุตบอลในสังคมไทยเรื่อมมา จนกระทั่งมีการเผยแพร่ข่าวการแข่งขันฟุตบอลต่างประเทศในหน้าหนังสือพิมพ์ไทยเป็นครั้งแรกใน พ.ศ. 2473 ทำให้การรับรู้เกี่ยวกับฟุตบอลต่างประเทศในสังคมไทยขยายตัวเพิ่มขึ้น
        กระบวนการเทคโนโลยานุวัตรและกระบวนการพาณิชยานุวัตรเป็นปัจจัยสำคัญทำให้มีการแพร่ภาพการแข่งขันฟุตบอลนัดชิงชนะเลิศของรายการฟุตบอลโลกทางสถานีโทรทัศน์ไทยเป็นครั้งแรกใน พ.ศ. 2509 ทำให้เกิดรายการกีฬาฟุตบอลต่างประเทศตามสถานีโทรทัศน์ช่องต่าง ๆ ตั้งแต่ พ.ศ. 2510 เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน และเริ่มมีการถ่ายทอดสดการแข่งขันฟุตบอลโลกเมื่อ พ.ศ. 2513 จนกระทั่งเริ่มมีการถ่ายทอดสดการแข่งขันฟุตบอลสโมสรอังกฤษใน พ.ศ. 2532 การถ่ายทอดสดและรายการบันทึกภาพการแข่งขันฟุตบอลต่างประเทศทำให้มีการแข่งขันทางธุรกิจด้านลิขสิทธิ์และการแพร่ภาพของสถานีโทรทัศน์ช่องต่าง ๆ ทั้งในระบบฟรีทีวีและระบบบอกรับสมาชิก ประกอบกับการเกิดธุรกิจสิ่งพิมพ์กีฬาฟุตบอลต่างประเทศในสังคมไทยโดยห้างหุ้นส่วนจำกัดสยามสปอร์ดพริ้นดิ้งจำกัดใน พ.ศ. 2518 ซึ่งได้ขยายสิ่งพิมพ์กีฬาฟุตบอลที่หลากหลายมากยิ่งขึ้นและเพิ่มการลงทุนในรายการกีฬาทางสถานีวิทยุและโทรทัศน์และร้านค้าปลีกสินค้าวัฒนธรรมฟุตบอลในเมืองไทย กับทั้งยังได้สร้างกลุ่มนักข่าวกีฬาอาชีพด้านฟุตบอลต่างประเทศในธุรกิจสื่อสารมวลชนและเผยแพร่วัฒนธรรมฟุตบอลต่างประเทศให้กับกลุ่มผู้บริโภคในสังคมไทย
        วัฒนธรรมฟุตบอลต่างประเทศได้พัฒนาไปสู่กระบวนการเกิดทุนวัฒนธรรมโดยผ่านกระบวนการแปรวัฒนธรรมเป็นสินค้าและกระบวนการพาณิชยานุวัตรในระบบทุนนิยมวัฒนธรรม ความนิยมต่อกีฬาฟุตบอลอย่างมากส่งผลให้กลุ่มธุรกิจทั้งภาคการผลิตและภาคบริการในสังคมไทยสนับสนุนการเงินด้านการถ่ายทอดสดการแข่งขันฟุตบอลต่างประเทศ และการซื้อเวลาโฆษณาทางสถานีโทรทัศน์ ตลอดจนการลงโฆษณาในสื่อสิ่งพิมพ์กีฬาฟุตบอลและวารสารทั่วไป แสดงให้เห็นความสัมพันธ์ของการเติบโตของระบบทุนนิยมวัฒนธรรมของฟุตบอลต่างประเทศกับพัฒนาการเศรษฐกิจไทยในช่วงเวลาดังกล่าว โดยเฉพาะอย่างยิ่งส่งผลให้เกิดการผลิตสินค้าผลิตภัณฑ์เครื่องกีฬา เพื่อสนับสนุนวัฒนธรรมฟุตบอลต่างประเทศ ตลอดจนการจำหน่ายสินค้าวัฒนธรรมฟุตบอลประเภทต่าง ๆ ตามร้านค้าปลีกภายในประเทศ เช่น ร้านสตาร์ซอคเก้อร์ของบริษัทสยามสปอร์ดซินติเคตจำกัด (มหาชน) หรือร้านเร้ด อาร์มี่ ของผู้ประกอบการรายย่อย
        วัฒนธรรมฟุตบอลต่างประเทศยังมีผลต่อสังคมและวัฒนธรรมไทยโดยรวม ได้แก่ การเกิดกลุ่มแฟนฟุตบอลที่ชื่นชอบตาราฟุตบอลและสโมสรฟุตบอลซึ่งได้พัฒนาเป็นกลุ่มแฟนคลับและได้แสดงออกทางวัฒนธรรมการเชียร์ฟุตบอลต่างประเทศในกิจกรรมต่าง ๆ ของวัฒนธรรมฟุตบอลต่างประเทศในสังคมไทย ตั้งแต่การจัดงานวันรวมพลคนรักฟุตบอล จนกระทั่งการจัดการแข่งขันฟุตบอลนัดพิเศษระหว่างสโมสรฟุตบอลต่างประเทศกับทีมชาติไทยนับแต่ช่วงทศวรรษ 2520 เป็นต้นมา โดยการสนับสนุนจากภาคธุรกิจภายในประเทศ นอกจากนี้วัฒนธรรม พุตบอลต่างประเทศยังส่งผลให้เกิดการเติบโตของการเล่นพนันโดยอาศัยผลการแข่งขันฟุตบอล ต่างประเทศซึ่งได้มีการปรับเปลี่ยนให้มีลักษณะเฉพาะของการเล่นพนันฟุตบอลในสังคมไทย ด้วย
        การศึกษาพัฒนาการของวัฒนธรรมฟุตบอลต่างประเทศในสังคมไทย พ.ศ. 2509-2544 จึงเป็นการศึกษาวิจัยที่แสดงให้เห็นความหมายและความสำคัญของวัฒนธรรมกีฬาฟุตบอลต่างประเทศต่อระบบเศรษฐกิจและสังคมวัฒนธรรมไทยในช่วงเวลาดังกล่าวได้เป็นอย่างดี