วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิต ปี 2565
ประเพณีแห่เจ้าพ่อ-เจ้าแม่ปากน้ำโพ: การอนุรักษ์และพัฒนาประเพณีของคนจีนในปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ตั้งแต่ 2520-2550
โดย ณัฏฐ์ เดชปั้น       
ดาวน์โหลดได้ที่ https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:306902

บทคัดย่อ

         วิทยานิพนธ์นี้ศึกษาการอนุรักษ์และพัฒนาของพระเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ปากน้ำโพ ในช่วง พ.ศ. 2520-2550 โดยศึกษาผ่านบริบททางการเมือง สังคม และเศรษฐกิจ โดยเฉพาะการเข้ามาของการท่องเที่ยวไทยหลังทศวรรษ 2520 มีผลอย่างไรต่อการเปลี่ยนแปลงประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ปากน้ำโพ โดยศึกษาผ่านหลักฐานชั้นต้นและชั้นรอง ได้แก่ หนังสือที่ระลึกของบุคคลสำคัญในจังหวัดนครสวรรค์ หนังสือนโยบายการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย แผนพัฒนากลุ่มภาคเหนือตอนล่าง และการสัมภาษณ์คณะกรรมการการจัดงานประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ปากน้ำโพ
         จากการศึกษาพบว่ากลุ่มคนจีนในนครสวรรค์ได้ปรากฏเพิ่มจำนวนมากขึ้นกับการเข้ามาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 โดยเข้ามาเพื่อทำการค้า เกษตรกรรม และเจ้าภาษีนายอากร ซึ่งมามีจำนวนมากในสมัยรัชกาลที่ 5 และการเข้ามาของกลุ่มคนจีนได้นำความเชื่อของตนมายังนครสวรรค์ ประกอบกับระบาดโรคของไข้หวัดสเปนครั้งใหญ่ในสังคมโลกและสยามรวมถึงนครสวรรค์ ทำให้มีคนเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก จึงทำให้เกิดการแห่เจ้าเพื่อรักษาโรคจนนำไปสู่การจัดประเพณีแห่เจ้าของนครสวรรค์ การแห่เจ้าของคนจีนในนครสวรรค์เกิดการเปลี่ยนแปลงหลังการเข้ามาของการท่องเที่ยวในไทย จนนำไปสู่การปรับตัวของคนจีนที่มีบทบาทในการจัดงาน และนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงของประเพณีแห่เจ้าในนครสวรรค์