ผู้เขียน : ภาวิณี บุนนาค
สำนักพิมพ์มติชน 2563
ปรับปรุงจากวิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาประวัติศาสตร์
เนื้อหาโดยสังเขป:
ในรอยต่อของรัฐจารีตและรัฐชาติสมัยใหม่ เรื่องราวมากมายถูกคัดสรรบันทึก เรื่องราวมากมายถูกซุกซ่อนอย่างจงใจ ทว่าหลายเรื่องราวกลับถูกหลงลืมทิ้งไว้ราวกับว่าไม่ควรค่าแก่การจดจำ เรื่องราวของผู้หญิงไทยในประวัติศาสตร์ก็ดูคล้ายจะเป็นเช่นนั้น เป็นเพียงภาพพร่าเลือนของช้างเท้าหลังที่อยู่กับเหย้าเฝ้ากับเรือน “รักนวลสงวนสิทธิ์” ไม่ใช่บันทึกเรื่องราวของวีรบุรุษ วีรสตรีผู้ยิ่งใหญ่ แต่เป็นงานประวัติศาสตร์ที่จะพาเราเจาะลึกลงไปในวิถีชีวิต ปัญหา และชีวิตประจำวันของผู้หญิงไทยที่ถูกละเลยจากหน้าประวัติศาสตร์ ซึ่งไม่เพียงแต่จะเปิดเผยเรื่องราวการต่อสู้เพื่อสิทธิ์เหนือเนื้อตัวร่างกายของหญิงไทยหลากชนชั้น หลายสถานะ ผ่านคดีความและฎีกาในยุคเปลี่ยนผ่านสู่ความทันสมัยของสังคมไทยเท่านั้น แต่ยังเปิดเผยมิติอื่นๆ ของชีวิตและบทบาททางเศรษฐกิจของพวกเธอในพื้นที่สาธารณะ อันจะนำไปสู่การเปิดปูมปัญหาที่ฝังรากลึกอยู่เบื้องหลังระบบกฎหมายสมัยใหม่และสังคมไทยซึ่งกดทับตัวตนของคนทุกเพศ ทุกชนชั้นเสมอมา