โดย ผศ.นุชธิดา ราศีวิสุทธิ์

สำนักพิมพ์ ยิปซี

สงครามกลางเมืองสเปนเริ่มต้นขึ้นเมื่อทหารก่อรัฐประหารในวันที่ 17 กรกฎาคม ค.ศ. 1936 เพื่อโค่นล้มรัฐบาลฝ่ายซ้าย ทหารวางแผนว่าจะยึดอำนาจอย่างรวดเร็ว แต่ทว่าสถานการณ์กลับไม่เป็นไปตามที่คาดไว้ การยึดอำนาจล้มเหลวในหลายเมือง ประเทศสเปนแตกออกเป็นสองเสี่ยง ซีกหนึ่งฝ่ายกบฏทหารยึดครองโดยมีนายพลฟรานซิสโก ฟรังโกเป็นผู้นำ อีกซีกหนึ่งฝ่ายรัฐบาลยังคงกุมอำนาจเอาไว้ได้ มหาอำนาจในยุโรปไม่ว่าจะเป็นอังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมนี อิตาลี และสหภาพโซเวียตต่างกระโจนเข้าร่วมสงครามกลางเมืองสเปนในรูปแบบที่แตกต่างกันออกไป ความขัดแย้งภายในประเทศพัฒนากลายเป็นสงครามนานาชาติที่ยืดเยื้อถึงสามปีและนำพาหายนะมาสู่ประเทศสเปน

สงครามกลางเมืองสเปนทำให้พี่น้องร่วมชาติหันมาเข่นฆ่ากันเองอย่างโหดร้ายทารุณ ชาวสเปนประมาณ 5-6 แสนคนเสียชีวิตระหว่างสงคราม และอีก 4 แสนคนที่ต้องหลบหนีออกนอกประเทศ ชาวสเปนทุกคนเผชิญกับความทุกข์ยากจากสงครามไม่ว่าโดยตรงก็โดยอ้อม ยิ่งไปกว่านั้น สงครามกลางเมืองเป็นการสู้รบที่ผลาญทรัพย์สมบัติของชาติอย่างแท้จริง ฝ่ายรัฐบาลใช้ทองคำสำรองทั้งหมดในการทำสงคราม ในขณะที่ฝ่ายนายพลฟรังโกใช้วิธีกู้ยืม นั่นเท่ากับว่าฝ่ายหนึ่งนำเงินปัจจุบันมาใช้ อีกฝ่ายหนึ่งนำเงินอนาคตมาใช้ ดังนั้น ไม่ต้องสงสัยเลยว่าหลังจากที่สงครามยุติ ประเทศสเปนจะจมดิ่งลงสู่วิกฤตเศรษฐกิจและอยู่ในสภาพที่แร้นแค้น